فاشيسم و نازيسم اشکال مختلف ديکتاتوري سرمايه مالي است، بر ضد ساير بخش‌هاي سرمايه داري و ديگر بخش‌هاي جامعه نظير کارگران که در شرايط بحران حاد (اقتصادي) براي حفظ حکومت از به قدرت رسيدن کارگران در جامعه حاکم مي‌شود.
اين واژه بعدها در مفهوم گسترده‌تري به کار رفت و به ديگر رژيم‌هاي دست راستي که داراي ويژگي‌هاي مشابهي بودند، اطلاق شد.
فاشيسم، از لحاظ نظري محصول توسعة نظري نژادباوري و امپرياليسم اروپايي بود، و از نظر اجتماعي محصول بحرانهاي اقتصادي و اجتماعي پس از جنگ جهاني اول. ولي با شکست کلي آن در جنگ جهاني دوم، از اعتبار افتاد. پس از جنگ، برخي حزبهاي نوفاشيست در اروپا پديد آمدند (از جمله حزب نوفاشيست ايتاليا) ولي توفيقي چندان بدست نياوردند. در قاره‌هاي ديگر نيز رژيم‌هايي با ايدئولوژي فاشيستي پديد آمدند، مانند پرونيسم در آرژانتين به رهبري خوان پرون (????-????) که در ????-???? ديکتاتور آرژانتين بود. اما پرونيسم آرژانتين با فاشيسم ايتاليا تفاوتهاي مهمي داشت، از جمله اينکه سياست خارجي تجاوزگرانه نداشت و در داخل نيز به بهزيستي طبقةکارگر توجه خاص داشت.
