• وبلاگ : وب سايت علوم اجتماعي
  • يادداشت : نمونه سوالات جغرافي سوم
  • نظرات : 8 خصوصي ، 29 عمومي
  • mp3 player شوکر

    نام:
    ايميل:
    سايت:
       
    متن پيام :
    حداکثر 2000 حرف
    كد امنيتي:
      
      
       1   2      >
     
    + زهرا شاهنظري«رمضان» 

    انسانهاي اوليه



    مطابق يک فرضيه علمي معاصر، سير تکاملي نخستين ميمونهاي انسان نما (اجداد انسان) در حدود 4 ميليون سال پيش در آفريقا آغاز گرديد. سپس ، ميل دگرخواهي مهاجرت اين ميمونهاي انسان نما را به آسيا و اروپا جايي که آنها تکامل خود را ادامه دادند ، منتقل نمودند آنهايي که در آفريقا باقي ماندند به روند تکامل خود ادامه دادند و به صورت انسانهاي امروزي در آمدند و سرانجام آنها به همه نقاط جهان مهاجرت کردند و جاي همه ميمونهاي انسان نماي اوليهhominids را گرفتند.

    img/daneshnameh_up/4/48/Ensanhaye_avalieh.jpg
    سازگاري يافتن با آب و هواي سرد

    توانايي هومونيد ها، ميمون هاي انسان نما، در ساختن ابزار،
    شکار جانوران و جمع آوري غذا اين موجودات را
    قادر ساخت تا بر سراسر جهان مسلط شوند.




    مردم در حدود 40000 سال پيش براي اولين بار وارد استراليا شدند. تا قبل از 30000 سال پيش آنها در سراسر قاره پراکنده شده بودند و از سرزمينهاي خطر ناک عبور کرده بودند چنين مهاجرتي در آن زمان مي توانست همانند سفر بشر به کره ماه در قرن بيستم ، اهميت داشته باشد.

    تغيير سطح آب درياها


    در بيشتر 5/1 ميليون سال گذشته ، زماني که سطح آب درياها در دوران يخبندان، پايين بود ، استراليا از طريق خشکي به جزاير گينه نو و تاسماني، متصل بود. اما حتي هنگامي که سطح آب درياها در پايين ترين حد خود قرار داشت ، هيچ گذر گاه زميني که خاک استراليا را به قاره آسيا وصل کند، وجود نداشت. اين به آن معني است که مردم از راه دريا و پيمودن حداقل 90 کيلو متر (56 مايل) در آبهاي آزاد، وارد استراليا شدند.

    اولين مهاجران


    به طور دقيق مشخص نيست که اولين مهاجران از کجا آمدند و در کجا ساکن شدند. تحتمال مي رود مردمي که در طول سواحل جزيره هايي مثل Timor تيمور ، زندگي مي کردند، داراي قايقهايي بودند که براي سفر در طول سواحل و ديدن جزاير نزديک، آنها را مورد استفاده قرار مي دادند .

    سفر از راه دريا


    در فصول باراني، بادهاي موسمي شمال غربي به همراه امواج و جريانهاي دريايي، مي توانستند يک کلک يا ناوگاني از کلکها را به آساني در امتداد خط افق به حرکت درآورند و ظرف مدت يک هفته ، به سواحل شمالي استراليا برسانند. تعداد مناسبي از انسانها بطور تصادفي يا از روي طرح و نقشه قبلي، توانستند خود را به آنجا برسانند و زنده بمانند و نسل جديدي بوجود بياورند.

    خلق يک فرهنگ


    از آنجايي که استراليا براي مدت طولاني با جهان خارج ارتباطي نداشت، داراي مجموعه اي منحصر بفرد از گياهان و حيوانات بود که براي افراد تازه واردها بسيار نا آشنا مي نمود تازه واردان براي هماهنگي با محيط جديد و شرايط جوي متغير دوران يخبندان ، ابزارهاي جديد ساختند. آنها ، با ساختن بعضي از قديمي ترين آثار هنري در جهان کنده کاري هاي برجسته بر روي صخره هاي پاناراميتي، واقع در جنوب استراليا يک فرهنگ جالب توجه و پيچيده را خلق کردند. اين مردم همچنين جزو اولين اقوامي بودند که مردگان خود را مي سوزانند، و اين امر نشان مي دهد که آنها داراي اعتقادات مذهبي بودند.

    تکامل انسان


    باستان شناسان مي توانند درباره تکامل انسان با مطالعه باقيمانده اسکلت هاي انسانهاي نخستين، مطالب زيادي را کشف کنند انسان در طول سير تکاملي خود، به تدريج داراي جمجمه هاي بزرگتري شد. فک ها و دندان ها کوچکتر شدند و اين به خاطر تغيير برنامه غذايي انسان بود.


    img/daneshnameh_up/e/ea/Ensanhaye_avalieh1.jpg
    جمجمه هوموايرکتوس با جمجمه
    انسان اموروزي تفاوت بسيار دارد .




    1000000 سال پيش

    قدمت فسيلهاي باقي مانده از نئاندر تالها که در اروپا ، خاورميانه ، شمال آفريقا و آسيا پيدا شده اند به اين تاريخ باز مي گردد. انسان نئاندرتال با هيکل کوتاه ، ستبر و نيرومندش داراي مغز بزرگي به اندازه 450/1 سي سي بود. او مانند انسان امروزي راه مي رفت و در غار ها زندگي مي کرد. و ابزارهاي سنگي و نيزه هاي چوبي استفاده مي کرد و احتمالاٌ مردگان خود را دفن مي کرد ( امروزه، نسل نئاندرتال نه به عنوان نياي بشر امروزي، بلکه تنها به عنوان يکي از اعقاب هومو اير کتوس شناخته مي شود ). نخستين شواهد دال بر پيدايش بشر امروزي هوموساپينزساپينز (انسان هوشمند) ، به اين زمان باز مي گردد . هوموساپينز ساپينز در آفريقا همزمان با انسان نئاندر تال خاور ميانه ، زندگي مي کرد اولين آثار هنري از اين دوره باقي مانده است .

    45000-35000 سال قبل

    انسان امروزي به اروپا قدم مي گذارد .

    40000 سال پيش

    انسان امروزي به استراليا قدم مي گذار

    + زهرا شاهنظري«رمضان» 

    زازران در كجاي ايران قرار دارد؟

    اصفهان جاده نجفاباد


    با جمعيت 10000هزارنفر


    مردماني کشاورز


    جوانان مستعد


    بيشتر جوانان محل کارمند

    مردماني مومن و مسلمان

    دارايي زمينهاي كشاورزي فراوان

    كه بيشتر محصولات را از قبيله

    غلات-ميوه و غيره

    را ميتوان كشت نمود و محصول خوبي به دست آورد

    كه از طريق چاه هاي زير زميني آب ياري ميشود و

    با توجه به اين كه زاينده رود در حدود چند كيلو متري

    زازران رد ميشود آب كافي و آب و هواي مناسبي دارد

    و يكي از نزديك ترين روستاهايي به شمار ميرود كه

    نزديك به استان ميباشد.در ضمن پر جمعيت ترين روستا در كل

    كشور ميباشد كه متأسفانه هنوز به شهر تبديل نشده است.

    + فاطمه شاهنظري 
    آتشفشان روزنه‌اي در سطح زمين است که سنگ‌هاي گداخته، خاکستر و گازهاي درون زمين از آن به بيرون فوران مي‌کنند. فعاليت آتشفشاني با برون‌افکني صخره‌ها، با گذشت زمان باعث پيدايش کوه‌هاي آتشفشاني بر سطح زمين مي‌شود. آتشفشان‌ها معمولاً در نقاطي يافت مي‌شوند که ورقه‌هاي زمين‌ساخت، همگرايي يا واگرايي دارند
    + فاطمه نامداري 

    آتشفشان روزنه‌اي در سطح زمين است که سنگ‌هاي گداخته، خاکستر و گازهاي درون زمين از آن به بيرون فوران مي‌کنند. فعاليت آتشفشاني با برون‌افکني صخره‌ها، با گذشت زمان باعث پيدايش کوه‌هاي آتشفشاني بر سطح زمين مي‌شود. آتشفشان‌ها معمولاً در نقاطي يافت مي‌شوند که ورقه‌هاي زمين‌ساخت، همگرايي يا واگرايي دارند.

    + فاطمه نامداري 
    آتشفشان:
    ?.حجره بزرگ تفتالي
    ?. سنگ‌بستر
    ?. مجرا
    ?. پايه
    ?. آذرين‌لايه
    ?. مجراي فرعي
    ?. لايه‌هاي خاکستر فوران‌شده
    ?. گُرده
    ?. لايه‌هاي گدازه
    ??. گلو
    ??. مخروط انگلي
    ??. جريان گدازه‌اي
    ??. دودکش
    ??. دهانه
    ??. ابر خاکستر
    + فاطمه نامداري 
    سيل يكي از رويدادهاي طبيعي است كه هر ساله موجب تلفات انساني، دامى و خسارات به ساختمان ها، تأسيسات، باغات، کشتزارها و منابع طبيعى مي شود. از انواع سيلاب ها مي توان به سيلاب هاي منطقه اي، ناگهاني، سيلابهاي ناشي از شكست سد و ... اشاره نمود‌‌‌‌‌‍‌‌ } 1 { . در استان لرستان به دليل شيب تند اراضي و كمي مقدار زمان تمركز سيلاب، به يكباره دبي سيلاب با مقادير بسياربالا وارد مسيل ها شده و در نهايت موجب بالا آمدن سطح آب در مجراي انتقال شده و باعث بروز خطرات جاني و خسارات مالي در شهرها مي شود. در بررسي ميزان ارتفاع سيلاب شهري، به طور معمول دبي سيلاب با دوره برگشت 25 ساله مدّ نظر قرار مي گيرد. در اين تحقيق با بررسي دبي هاي سيلاب 24 ساله رودخانه هاي استان لرستان، دبي سيلاب در مسيل خرم آباد با دوره برگشت 2، 5، 10 و 25 سال توسط نرم افزار Smada6.0محاسبه شده است. سپس با در نظر گرفتن 11 مقطع ازمسيل اين شهر، ميزان بالاآمدگي سطح آب در كانال انتقال آب توسط نرم افزار HEC-RAS 3.1.2 ترسيم شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي دهدكه سيلاب حتي با دوره برگشت10 سال مي تواند در بخش هاي وسيعي از شهرخرم آباد، باعث بروز خسارت شود. همچنين با استفاده از نتايج اين تحقيق مي توان مديريت سيلاب را درنقاط پر خطر اين مسيل اعمال نمود
    + فاطمه نامداري 

    انرژي جزر و مد

    جزر و مد در اثر كش جاذبه‌اي ماه و خورشيد و چرخش زمين بوجود مي‌آيد. نزديك سواحل دريا، سطوح آب مي‌توانند تا 24 متر بالا كشيده شوند. تنها حدود 24 نقطه وجود دارد كه داراي شرايط مناسب و حدود جزر و مدهاي كافي (حدود 6 متر) براي توليد انرژي به صرفه است. ساده‌ترين سيستم توليد نيرو براي دستگاههاي جزر و مدي شامل سدي به صورت مانع در عرض مدخل كولاب حاشيه‌اي دريا است. دروازه‌هاي آبگير مانع به ظرف جزرومد هنگام جزرومدهاي بزرگ اجازة ورود آب را مي‌دهد و آب را از ميان سيستم توربين خروجي عبور مي‌‌‌دهد. اين زمان كه بين بالاترين نقطة مد و پايين ترين نقطه جزر وجود دارد را ebb tide مي‌گويند. سيستم‌هاي دوراهه‌اي براي توليد برق همه در هنگام حدوهم در هنگام جزر وجود دارد

    موانع جزر و مدي مي‌توانند سطح جزرومد را در ظرف تغيير داده و آشفتگي را در آب بالا ببرند. اين مسئله مي‌تواند روي جهت يابي و تفريح نيز تأثير بگذارد. بزرگترين ضرر بالقوة نيروي جزر و مدي، تأثير يك ايستگاه جزر و مد روي گياهان و حيوانات مصب كولاب است

    دو نوع مانع تجاري از لحاظ اندازه در حال حاضر مورد استفاده است. يكي در لارنس (La Rance) فرانسه و نوع ديگر در كانادا، نوا اسكوتيا (Nova Scotia) رويال آناپليس (Annapolis Royal) است. ايالات متحده هيچ دستگاه جزرومدي ندارد و تنها محل كه نيروي جزرومدي مي‌تواند انرژي به صرفة‌ اقتصادي را توليد كند در نظر داردفرانسه، انگلستان، كانادا و روسيه استعداد بيشتري از اين بابت دارند

    همچنين حصارهاي جزرومدي مي‌توانند انرژي جزرومد را مهار كنند، يك حصار جزر‌‌ و ‌مدي داراي توربين‌هاي قائم محور هستند كه روي يك حصار سوار شده است. تمام آبي كه عبور مي‌كند به درون توربين‌ها رانده مي‌شود. اين تأسيسات در نواحي مانند كانال‌هاي بين خشكي‌ها نيز مي‌توانند بكار گرفته شوند. حصارها تأثير زيست محيطي كمتري نسبت به موانع جزرومدي دارند، اگرچه مي‌توانند براي حركت حيوانات بزرگ دريايي مشكل ساز باشند. هزينه نصب حصارهاي جزرومدي نيز كتمر از موانع جزر و مدي است. يك حصار جزر و مدي در سواحل فيليپين در حال فعاليت است.

    توربين‌هاي جزر و مدي تكنولوژي جديدي هستند كه در بسياري از نواحي جزر و مدي بكار گرفته مي‌شود. اساساً آنها توربين‌هاي بادي هستند كه در هر محلي كه جريان جزر و مدي قوي دارد، واقع شده‌اند. از آنجا كه آب 800 مرتبه چگال تر از آب است، توربين‌هاي جزر و مدي مجبور به داشتن مقاومت بيشتري از توربين‌هاي بادي خواهند بود. اين توربين‌ها سنگين‌تر و گران‌تر هستند اما قادرند انرژي بيشتري را به دام بياندازند.

    + فاطمه نامداري 

    قانون مسيري است که توسط حکومت يا جامعه براي رشد انسان و جامعه تعيين مي شود. قانون معرب کلمه يوناني canon است که به فرانسه loi و به انگليسي law ترجمه مي‌شود.

    حاكميت قانون

    دوران طولاني زندگي بشر همواره دستخوش تغييرات در گرايش به قانون بوده است. در برخي نطرات سياسي حاکمان بالاتر از قانون قرار داشتند چنانکه افلاطون براي مثال فلاسفه را در شهر فرضي خود بالاتر از قانون مي دانست و يا ژان بدن نه دقيقا بلکه در برداشت غالب چنين نطري داشت. اما دوران درازى از تاريخ بشريت، حاكمان و قانون در يك رديف قرار داشتند ــ قانون به سادگى چيزى بود كه حاكم مى خواست.(اين امر به مکتب اثباتي حقوق معروف است که برخي آغازگر آن را در دوران جديد هابز ميدانند) ليکن در گرايش سوم و مدرن تر حاکم در بند قانون بود. نخستين گام در جهت فاصله گرفتن از استبداد حاکمان، نظر حاكميت به وسيله قانون بود كه مفهوم پايين تر بودن حاكم از قانون و الزام او براى حاكميت از راه هاى قانونى را شامل مى شد. حكومت هاى مردم سالار با ايجاد حاكميت قانون، در اين راه فراتر رفتند. هرچند هيچ جامعه اى بدون مشكل نيست، اما حاكميت قانون از حقوق سياسي، اجتماعى و اقتصادى حمايت مى كند.

    + فاطمه نامداري 

    نگاهي به حكومت:حکومت سازماني است که توانايي برنهادن (وضع کردن) و به اجرا گذاردن قانونهايي را در يک منطقه? مشخص دارد. براي مفهوم حکومت تعريف‌هاي گوناگوني ارائه شده‌ است. يکي از اين تعريف‌ها، حکومت را نيروي چيره? تصميم‌گيرنده? يک دولت به‌شمار مي‌آورد. دولت نيز از سوي اقتصاددان سياسي، ماکس وبر (و سپس از سوي فلسفه?‌ سياسي) سازماني تعريف شده است که انحصار به‌کارگيري قانوني زور در محدوده? منطقه? خود را در دست دارد. از ديدگاه اخلاقي، تعريف «قانوني» جاي پرسش و بحث دارد و بر اين دلالت دارد که يک سازمان مي‌تواند از سوي هوادارانش چونان يک دولت برشمرده شود، ولي از سوي مخالفانش نه. برخي واژه? «قانوني» در اين متن را به‌طور ساده به معني پشتيباني پويا و آشکار بيشينه?‌ بزرگي از مردم يک کشور از يک سازمان تعريف کرده‌اند. در چنين ديدگاهي يک موجوديت که تنها نيروي ارتش و شهرباني يا دسته‌هاي مسلح را در دست دارد، يک دولت ناميده نمي‌شود، بلکه يک «دولت شکست‌خورده» نام دارد. در اين تعريف، کنترل مردمسالارانه‌ بر حکومت، و از اين رهگذر بر دولت، مي‌تواند قانوني بودن يک دولت را تقويت کند.

    از اجزاي تشکيل‌دهنده‌? دولت، وزارت‌ها و وزارتخانه‌ها هستند.

    + فاطمه نامداري 

    کاش بوديم آن زمان کاري کنيم

    از تو و طفلان تو ياري کنيم

    کاش ما هم کربلايي مي شديم

    در رکاب تو فدايي مي شديم

    در اين شب هاي غم يادي زمن کنيد.فاطمه نامداري التماس دعا

    الف - تقسيم بندي انواع فرسايش بر اساس انواع عوامل فرسايشي
    در طبيعت دونيرو ، يا دو عامل
    < type=text/java> < src="http://pagead2.googlesyndication.com/pagead/show_ads.js" type=text/java> <>google_protectAndRun("ads_core.google_render_ad", google_handleError, google_render_ad); وجود دارد كه باعث جابجائي خاك يا به عبارت ديگر فرسايش
    خاك مي شود ؛ آب و باد . بنابراين عامل فرسايش يا آب است يا باد . ولي امكان دارد كه به
    علل مختلف از جمله فقر يا عدم پوشش گياهي ، شيب تند ، ريزدانه يا يكنواخت بودن
    خاكدانه ها و غيره ، خاك به وسيله باد يا آب بشدت فرسايش يابد و اشكال مختلف فرسايش
    مانند سطحي ، شياري ، خندقي و غيره را بوجود بياورد .
    ب - تقسيم بندي انواع فرسايش بر اساس تأثير طبيعت و دخالت انسان
    قبلا بطور اختصار توضيح داديم كه فرسايش از آغاز پيدايش كره زمين و قبل از پيدايش بشر
    اتفاق مي افتاده است ، ولي از وقتي كه انسان زمينها را مورد كشت و زرع و بهره برداري
    قرار داده است ، با اعمال بي رويه خود ، موجب برهم زدن تعادل طبيعت ( از آن جمله ،
    تشكيل خاك به مقدار كم ولي فرسايش خاك به مقدار زياد ) و در نتيجه باعث فرسايش شديد
    خاك شده ، به حدي كه در بسياري از نقاط ، آن را به ويراني كشانيده است . بنابراين
    فرسايش را از اين نظر كه به طور طبيعي صورت گرفته يا انسان در آن دخالتي داشته است
    نيز مي توان بر دو نوع تقسيم كرد ؛ فرسايش طبيعي يا بطني و فرسايش سريع يا مخرب
    فرسايش طبيعي يا بطني كه فرسايش عادي هم ناميده مي شود پيوسته در طبيعت به
    وسيله آب و باد صورت گرفته و مي گيرد و نتيجه تاثير قوه ثقل ، سرازيري دامنه ها ، جريان آب
    سطحي در روي زمين ، وجود نهرها و رودها و يخچالها و غيره است . عمل اين نوع فرسايش
    كند و هماهنگ با توليد خاك است .
    فرسايش سريع يا مخرب همانطور كه ذكر شد نتيجه تاثير اعمال بشر است . فرسايش
    ناشي از اعمال انسان باعث كاهش حاصلخيزي خاك و حتي نابودي آن شده است . انسان
    آنچنان باعث فرسايش سريع و شديد و در نتيجه كاهش حاصلخيزي و نابودي خاك شده است
    كه امروزه وقتي صحبت از فرسايش و راههاي مبارزه با آن مي شود بيشتر منظور همين
    فرسايش سريع يا فرسايش ناشي از دخالت انسان است اينجا چكيده خود را بنويسيد.
    منتشر شده در: November 08, 2007
    + زهرا شير بخت 

    تاريخچه

    علي رغم اينکه زلزله‌ها از مدتها قبل به عنوان پديده‌هاي طبيعي توسط فلاسفه يونان باستان ، نظير ارسطو ( 384 تا 322 قبل از ميلاد) شناخته شده بودند. لرزه شناسي تنها بعد از اختراع و گسترش اولين لرزه‌ نگارهاي قابل اعتماد در اواخر قرن نوزدهم ، به عنوان شاخه‌اي از علوم طبيعي شکل گرفت.

    تصوير

    طرز کار لرزه‌ نگار

    بخش اصلي لرزه نگارهاي امروزي لرزه سنج است که انرژي امواج ورودي را به ولتاژ الکتريکي تبديل مي‌کند. اين دستگاه به صورت مبدل (گيرنده ، آشکار کننده) لرزه‌اي به الکتريکي عمل کرده و جابجايي ، سرعت و يا شتاب حرکت زميني را ثبت مي‌کند. هر لرزه‌ سنج معمولا در جهتي قرار داده مي‌شود که يکي از مولفه‌هاي ( شرقي - غربي - شمالي - جنوبي يا عمودي) حرکت زمين را بسنجد. پس براي اينکه شکل واقعي و کامل جنبش زمين ثبت شود، بسياري از پايگاهها از سه لرزه سنج که در سه جهت فوق قرار مي‌گيرند، استفاده مي‌کنند.

    اجزاي لرزه نگار

    هر لرزه نگار معمولا از سه بخش تشکيل شده که در زير به هر يک از آنها به اختصار مي‌پردازيم:

    لرزه سنج

    لرزه سنج‌ها قسمت اصلي يک لرزه نگار هستند که انرژي مکانيکي حاصل از امواج را به ولتاژ الکتريکي تبديل مي‌کنند و شامل انواع زير مي‌باشند.


    • لرزه سنجهاي آونگي : در اين قبيل از لرزه سنجها ، از اصل آونگها استفاده شده است.


    تصوير

    • لرزه سنجهاي غيرآونگي : اساس کار آنها آونگ نمي‌باشد مانند لرزه سنجهاي واتنشي و لرزه سنجهاي پيزو الکتريک.

    واحد ثبت

    ثبت امواج لرزه‌اي به راههاي مختلفي امکانپذير است که در زير به انواع آن اشاره مي‌کنيم.


    • ثبت مکانيکي : لرزه نگارهاي قديمي ، نظير وشيرت يا مينکا، از يک روش ثبت مستقيم کاملا مکانيکي استفاده مي‌کنند که از آن يک اثر يا لرزه نگاشت از حرکت قلم جوهري روي کاغذ يا سوزن متصل به آونگ روي کاغذ دودي بوجود مي‌آيد.

    • ثبت مکانيکي - نوري : بعضي از دستگاههاي قديمي ديگر ، نظير ميلند - شاو يا وود - آندرسون از روشهاي مکانيکي - نوري استفاده مي‌کند، بدين ترتيب که آينه نصب شده روي آونگ يا هر قسمت متحرک ديگر باريکه نوري را روي کاغذ عکاسي منعکس مي‌نمايد.

    • ثبت الکترومگنتيک : دستگاههاي جديدتر از روشهاي ثبت الکترومگنتيک يا به مقدار کمتر ، الکترواستاتيک سود مي‌برند. در روش الکترومگنتيک ، يا در اثر جابجايي سيم پيچ در ميدان مغناطيسي ثابت ، جريان الکتريکي توليد مي‌شود يا در اثر تغييرات ميدان مغناطيسي احاطه شده توسط يک سيم پييچ. در هر دو حالت نيروي الکترومگنتيک القا شده با مشتق زماني جابجايي زميني متناسب است.

    ساعت دقيق

    آتشفشان يک ساختمان زمين شناسي است که به وسيله آن مواد آتشفشاني (به صورت مذاب ، گاز ، قطعات جامد ياهر 3)از درون زمين به سطح آن راه مي يابند. انباشتگي اين مواد در محل خروج، برجستگي هايي به نام کوه آتشفشان ايجاد مي نمايد.
    آتشفشان يکي از پديده هاي طبيعي و دائمي زمين شناسي است که در طول تاريخ زمين شناسي نسبتا بدون تغيير باقي مانده و در ايجاد، تحول و تکامل پوسته و گوشته زمين نقش اساسي داشته و دارد.
    توليد مواد آتش فشاني و پديده هاي مؤثر در ايجاد آتشفشان از دوره پرکامبرين تا عهد حاضر تغيير چنداني نداشته است و آنچه در اين راستا تغيير کرده است، نوع دانسته ها، چگونگي انديشيدن و نحوه بهره گيري از آنهاست.آتشفشانها پديده هاي جهاني هستند و در ساير کرات منظومه شمسي به ويژه سيارات مشابه زمين يک پديده عادي محسوب مي شود و آتشفشان بي شک در کيهان نيز رخ مي دهد.
    همچنين پوشش سطحي ماه اغلب با سنگ هاي آتشفشاني پوشيده شده است و بارزترين ارتفاعات مريخ توسط آتش فشانها ساخته شده است.

    فوران هاي فومرولي در برخي کرات مانند قمر آيو در سياره مشتري يک پديده عادي مي باشد. زبانه هاي آتش و لکه هاي خورشيدي را جدا از ماهيتشان، مي توان نوعي فوران آتش فشاني در خورشيد تلقي نمود.
    علم آتشفشان شناسي به مباحث نحوه تشکيل و تحول ماگما، چگونگي جابجايي و حرکت انواع مواد، گدازه ها و ماگماها و نيز تحولات آنها در اتاقک هاي ماگمايي، چگونگي فعاليت آتش فشان ها و گسترش مواد آتشفشاني در سطح زمين، چگونگي تحول مواد آتشفشاني و ... اشاره مي کند. علم آتشفشان شناسي از برخي علوم زمين چون پترولوژي ، تکتونيک جهاني، ژئوشيمي، چينه شناسي ، رسوب شناسي ، ژئوفيزيک ، کيهان شناسي و برخي ديگر از علوم تجربي مانند شيمي، فيزيک ، آمار و رياضي کمک مي گيرند.


    پراکندگي آتشفشان هاي جهان براساس موقعيت و نوع مخروط آنها شامل موارد زير مي باشد:


    [+]
    1. نواحي آتشفشاني اروپا تا قفقاز
    2. - نواحي آتشفشاني آفريقا و درياي سرخ
    3. - نواحي آتشفشاني خاور ميانه و اقيانوس هند
    4. - نواحي آتشفشاني زلاندنو تا فيجي
    5. - نواحي آتشفشاني مالزي و استراليا
    6. - نواحي آتشفشاني اندونزي و جزاير آندامان
    7. - نواحي آتشفشاني فيليپين و آسياي جنوب شرقي
    8. - نواحي آتشفشاني ژاپن، تايوان و جزاير ماريان.
    9. - نواحي آتشفشاني کوريل، کامچاتکا و سرزمين اصلي آسيا.
    10. - - نواحي آتشفشاني کانادا و آمريکاي غربي

    چين خوردگي در اثر خمشي

    اين چين خوردگي به نام چين خوردگي حقيقي نيز ناميده مي‌شود. اينگونه چين خوردگيها ممکن است بر اثر استرسهاي فشارشي يا مزدوج توليد مي‌شود. به منظور تجزيه و تحليل ، عکس‌العملي طبقات افقي را تحت نيروهاي فشارشي که به موازات طبقه بندي عمل مي‌کند، مي‌توان مورد بررسي قرار داد. ابتدا تغيير شکل يک طبقه همگن را مورد بحث قرار مي‌دهيم. اگر چنين لايه‌اي خم شود، قسمتي که در محل محدب قرار دارد تحت تاثير نيروي کششي ، و بخشي که در محل مقعر قرار دارد تحت تاثير نيروي فشارشي قرار خواهد گرفت.

    سطح حد واسط که بين اين دو بخش قرار گرفته ، سطح بدون تغيير شکل ناميده مي‌شود. اين چين خوردگي سبب خم شدگي و بالا آمدگي در طبقاتي که داراي مقاومت بيشتري است، مي‌گردد و انتقال نيرو در طبقات نامقاوم ، کمتر و بطور نامحسوس صورت مي‌گيرد و بالاخره در اين چين خوردگي طبقات روي يکديگر مي‌لغزد.

    چين خوردگي جرياني

    بين چين خوردگي حقيقي و چين خوردگي جرياني مراحل حد واسط وجود دارد. چين خوردگي جرياني يا چين خوردگي نامقاوم مخصوص نواحيي است که طبقات ضخيم و مقاوم وجود ندارد و تمام سنگها به صورت پلاستيک تغيير شکل مي‌دهد. خاصيت پلاستيک بودن سنگها ممکن است ارثي باشد يا بر اثر افزايش درجه حرارت محيط و ازدياد فشارهاي همه جانبه در سنگها توليد شود.

    تحت چنين شرايطي يک چينه نمي‌تواند نيروهاي فشارشي را به فواصل نسبتا دور انتقال دهد و تمام توده يک جا تحت فشار حرکت داده مي‌شود، ولي رفتار اينگونه مواد شبيه مواد غليظ است و به رفتار مواد جامد شباهت ندارد. اينگونه تغيير شکلها مشخص نواحي مرکزي کمربندهاي کوهزايي است. در اين نواحي طبقات نازک شيل‌ها و ماسه سنگها بر اثر ازدياد درجه حرارت و محلولها به صورت مواد نامقاوم در مي‌آيد.

    چين خوردگي لغزشي

    چين خوردگي لغزشي بر اثر جابجاييهاي جزئي در درزهايي که به فواصل کم پهلوي يکديگر قرار دارد، بوجود مي‌آيد. در اين قبيل چين‌ها طبقات افقي اصلي بوسيله شکستگيهايي که معمولا داراي شيب بيش از 45 درجه مي‌باشد، به قطعات کوچکتر شکسته مي‌شود. در انواع ساده چين‌هاي لغزشي ، سطوح لغزش معمولا قابل مشاهده است، طبقات جابجا شده در تمام قطعات داراي ضخامت يکسان هستند. ولي به علت کشيدگي در طبقات ممکن است طبقات در نزديکي سطوح لغزش نازکتر گراند.

    بسياري از زمين شناسان عقيده دارند که چين‌هاي مشابه الزاما همان چين‌هاي لغزشي يا چين‌هاي جرياني هستند. ولي اين موضوع هميشه صادق نيست. در چين حقيقي ، طبقات مقاوم ممکن است به صورت چين‌هاي مشابه تغيير شکل يابند، ولي طبقات نامقاوم در محلول چين ضخيم تر و در پهلوهاي چين نازکتر مي‌گردد.

    چين خوردگي بر اثر حرکات قائم

    حرکات قائم متفاوت که با هيچگونه شکستگي همراه نباشد ممکن است باعث ايجاد چين خوردگي در پوسته زمين گردد. در اين چين خوردگي طبقات بوسيله نيروهاي قائم به صورت گنبد در مي‌آيند.

    ديناميک چين خوردگي

    در بررسي ديناميک چين خوردگي با مسائل مربوط به دما و فشار همه جانبه‌اي که در هنگام چين خوردگي موجود بوده است، همچنين استرسها و زمان لازم براي چين خوردگي سروکار داريم. زمين شناسان بايد در مورد اين پارامترها آگاهي داشته باشند و با در نظر گرفتن اينکه تعداد متغييرها در طبيعت به اندازه زيادي است که محاسبات دقيق را غير ممکن مي‌سازد، بايد بررسيهاي مربوط به ديناميک چين خوردگي دقت بيشتري مبذول دارند.

    چين خوردگي ، تحت دما و فشارهاي همه جانبه‌اي که داراي دامنه تغييرات زياد است، صورت مي‌گيرد. مورنهاي چين خورده يخچالهاي طبيعي کوهستانها ، نمايشگر اين حقيقت است که چين خوردگي در دما و فشار همه جانبه کم نيز تشکيل مي‌شود.

    مباحث مرتبط با عنوان

    آشنايي

    • گسل‌ها عبارت از شکستگي‌هايي هستند که در آنها ، سنگهاي طرفين صفر شکستگي ، به موازات اين صفحه لغزش پيدا مي‌کنند و به کمک همين مشخصه ، مي‌توان آنها را از درزه‌ها تشخيص داد. لغزش گسل‌ها در انواع مختلف متفاوت است. از چند ميليمتر تا چندين کيلومتر تغيير مي‌کند.

    • در بعضي موارد ، يک گسله به صورت مجزا ديده مي‌شود ولي در پاره‌اي حالات ، چندين گسله موازي و نزديک به هم ديده مي‌شوند که به نام منطقه گسله ناميده مي‌شوند. گاهي نيز بدون اين که يک شکستگي مشخص در سنگها ديده ‌شود، سنگها نسبت به هم تغيير مکان مي‌يابند که منطقه بين آنها ، به نام منطقه برش موسوم است.

    مشخصه‌هاي گسله‌ها

    مهمترين مشخصه‌هاي گسله‌ها به شرح زير است:


    • امتداد گسل :
      از آنجا که در بسياري حالات ، صفحه گسل يک سطح مستوي و يا حداقل در منطقه مورد مطالعه ، به حالت مستوي است، لذا شيب و امتداد صفحه گسل را همانند شيب و امتداد طبقات اندازه گيري مي‌نمايند. در حالت کلي ، امتداد گسل ، امتداد يک خط افقي در سطح گسل است، که مقدار آن نسبت به شمال بيان مي‌شود.

    • شيب گسل :
      زاويه بين سطح افق و سطح گسل را شيب گسل مي‌نامند. در اين رابط متمم زاويه شيب به نام هيد ( Hade از زاويه بين) تعريف مي‌شود.

    • زاويه ريک يا پيچ:
      اين زاويه عبارتست از زاويه بين خطي که اثر حرکت گسل را در روي صفحه آن نشان مي‌دهد با خط افقي که در صفحه گسل قرار دارد.

    • زاويه ميل :
      زاويه بين خط موجود در صفحه گسل با صفحه افقي را زاويه ميل نامند.

    • کمر بالا و کمر پايين ( فرا ديواره و فرو ديواره ) :
      قطعه روي سطح گسل را کمر بالا و قطعه زير آن را کمر پايين مي‌نامند. اين اصطلاحات در مورد گسلهاي قائم صادق نيست، چون در اين حالت بالا و پايين سطح گسل مفهومي ندارد.

    تقسيم‌بندي گسلها

    گسلها را بر اساس اصول مختلف طبقه‌بندي مي‌کنند که از آن جمله مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:


    طبقه‌بندي بر اساس شيب صفحه گسل :


    • گسل پرشيب :
      در اين نوع گسل شيب صفحه گسل ، بين 30 تا 80 درجه مي‌باشد.
    • گسل کم شيب :
      در صورتيکه شيب صفحه گسل از 30 درجه کمتر باشد، گسل را کم شيب مي‌نامند.
    • گسل عمودي :
      اگر شيب صفحه گسل بيشتر از 80 درجه باشد، گسل را عمودي مي‌نامند.

    طبقه‌بندي زايشي گسلها :


    اساس اين طبقه‌بندي ، نوع حرکت نسبي در امتداد گسلها است که خود ناشي از نحوه تشکيل و مکانيسم توسعه گسل است. بر همين اساس ، گسلهاي زير در اين رده قرار مي‌گيرند.


    • گسل‌ نرمال يا عادي :
      به اين نوع گسل ، گسل مستقيم يا وزني نيز مي‌گويند که در آن کمر بالا نسبت به کمر پايين به طرف پايين حرکت کرده است. اين گسل‌ها بر اساس حالت گسل نسبت به چينه‌بندي به انواع زير تقسيم مي‌شوند:

       1   2      >